Rus tahılının dünya pazarlarına ulaşmasının önünü kesen kısıtlamaların kaldırılması ve Rusya’nın da Ukrayna’daki tahılın ülkeden çıkarılmasına yardım etmesine ait muahede 22 Temmuz’da İstanbul’da imzalandığından bu yana bahis ile ilgili tartışmalar sürüyor. Bu kapsamda 24 Ekim’de United World International’ın katkılarıyla düzenlenen panelde bir ortaya gelen eski Sovyet ve Rus diplomat Vyaçeslav Matuzov, Emekli Deniz Kurmay Albay Halil Özsaraç ve Mısırlı Tarım İktisadı Uzmanı Dr. Şerif Fayyad, Batı’nın yaptırımları ışığında tahıl mutabakatında yaşanan süreci kıymetlendirerek gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Birleşmiş Milletler (BM), Rusya ismine Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna ismine ise Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov imzaladığı mutabakatın hedefinin ‘dünyadaki açlığın önlenmesine katkıda bulunmak’ olduğunu bildirse de, düzenlenen panelde bunun gerçekleşmediğine dikkat çekildi. Daha evvel Avrupa Birliği (AB) ve ABD, Ukrayna’daki çatışmanın, dünyanın en fakir ülkelerinin bulunduğu Afrika kıtasını gıda kriziyle tehdit ettiğini ve tahıl muahedesinin bunu bitireceğini argüman etmişti. Lakin Türkiye Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın datalarına nazaran tahıl yüklü gemilerin sadece yüzde 13’ü Afrika’ya giderken yüzde 47’sinin de Avrupa’ya ulaştığı ortaya çıktı. Ukrayna tahılının ‘yoksul ülkeler yerine Avrupa’yı krizden kurtarma’ gayesi taşıdığının konuşulduğu panelde Batı’nın da ‘iki yüzlülüğünün’ altı çizildi.
‘Tahıl krizi, Batı’nın yaptırımları nedeni ile politik olarak çözülmesi gereken bir sorun’
Etkinliğin açılış konuşmasını yapan Matuzov, besin krizi çerçevesinde tahıl fiyatlarının Afrika ülkelerinin erişemeyeceği oranlara yükseldiğinin altını çizerek, “Bu durum Batı’nın aksettirdiği halde Rusya nedeniyle olmadı. Ayrıyeten Ukrayna tahılı hayvanları besleyen cinsten bir tahıl, insanları değil. Rusya’nın ise uzun vakittir Afrika’yı besleyen bir besin programı var. Ukraynalı tahıl şirketleri Ukraynalı bile değil, Batılı şirketler. Ortalarından yalnızca bir tane Ukraynalı şirket var. Mesela Mısır da bir Afrika ülkesi lakin Mısırlıların kendi tahıl şirketleri var ve bunların da Rusya ile tarihi istikametten bağlı bir geçmişleri var. Ancak burada temel sorun yalnızca tahılın ülkelere ulaşması değil. Gönderilen yahut gönderilecek olan eserlerin ödeme sisteminde de Batı yaptırımları nedeniyle banka problemleri ortaya çıkıyor. Bu ekonomik ya da finansal yollarla çözülemez zira politik yollarla çözülmesi gereken bir sorun. Bankalar da bunu kendileri bunu sağlayamaz” halinde konuştu.
‘Ukrayna krizi açlık felaketini sadece yüzde 1 etkileyebilir, Rusya’yı günah keçisi olarak göstermek gerçekçi değil’
Emekli Deniz Kurmay Albay Halil Özsaraç ise tahıl krizinin tarihi geçmişini ve kullanılan deniz yollarını anlatarak şunları aktardı:
